Het is de nachtmerrie van elke ouder, die krioelende, jeukende beestjes die je hele huishouden maar natuurlijk in de eerste plaats, je kind, zo veel ellende bezorgen. In de volksmond staat dit vervelende diertje bekend als de hoofdluis, of simpelweg de luis. Wat zijn luizen eigenlijk en hoe krijgt je kind nou eigenlijk last van deze vervelende kruipertjes? En wanneer eenmaal luis het huis of de school in is geslopen, hoe krijg je ze zo snel mogelijk weer weg, en dan het liefst nog zo gemakkelijk mogelijk? Deze en nog veel meer vragen zullen wij in dit artikel behandelen om ervoor te zorgen dat je goed gewapend op pad kunt om je kinderen en de rest van je gezin te beschermen of te behandelen.
Allereerst beginnen we met de vraag: wat is hoofdluis nou eigenlijk? Simpel gezegd is “gewone” hoofdluis bij mensen (ook wel bekend onder de Latijnse naam Pediculus humanus capitis) een parasitair insect dat op de hoofdhuid van mensen leeft. Het woord parasitair wil zeggen dat het beestje leeft van zijn gastheer, de mens dus. Dit doet hij door met zijn steeksnuit bloed op te zuigen uit de hoofdhuid. Het speeksel van de luis is lichaamsvreemd voor mensen en wanneer dit door de steeksnuit onder de huid terecht komt geeft dit vervelende jeuk. Luizen zetten hun eieren, ook wel neten genoemd, af op de haren en deze eieren kun je dus wel eens zien zitten als kleine, witte schijfjes die stevig aan de haar blijven kleven. Hoofdluis kan heel gemakkelijk overgaan van mens naar mens, vooral door direct contact van haar of hoofdhuid van een persoon met hoofdluis en het hoofd van een ander persoon. Vooral tussen kinderen verspreidt hoofdluis zich erg snel! Het is trouwens een fabel dat hoofdluis vooral voorkomt bij mensen die minder hygiënisch zijn. Integendeel, de luist heeft juist de voorkeur voor schoon en fris haar! Op basisscholen worden alle kinderen regelmatig gecontroleerd op hoofdluis maar dit betekent niet dat jongere of oudere kinderen hoofdluis niet kunnen krijgen! Naast de controle op school is het aan te raden om alle gezinsleden regelmatig op luis te controleren om eventuele gevallen in de kiem te smoren. Maar als je dan een luis vindt is natuurlijk de vraag: wat te doen tegen hoofdluis?
Beste middel tegen hoofdluis
Beste hulpmiddel tegen luizen
Heel effectief gepaard met een kam
Sneller werkzaam
Duurder
Naast het kammen van het haar kunnen er verschillende middelen gebruikt worden om het doden van de luizen te versnellen. Prioderm Dimeticon Lotion bevat een niet-chemische stof die het ademhalingssysteem van de luizen en neten afsluit en ze zo doodt.
Ons ervaring
Ons ervaring is dat dit de beste methode is om van luizen af te komen. Dit komt omdat de lotion zijn werk heel erg snel en effectief doet en het daarnaast niet al te veel tijd en moeite kost om de lotion in het haar te smeren. Wel is belangrijk dat je de lotion goed verspreidt over het haar en duidelijk en netjes te werk gaat. De lotion is heel erg olieachtig en hierdoor is het makkelijk om een stukje haar over het hoofd te zien. Werkzaamheid is meteen duidelijk want er is een stevige stalen kam bijgeleverd.
Voel je tijdens het kammen wat ruwe korreligheid? Geen zorgen dat zijn neten ( eitjes van de luizen).
Prioderm Dimeticon Lotion is een behandeling die naast de eerste keer na 9/10 dagen nog een keer gedaan moet worden. Dit heeft te maken met de levenscyclus van de hoofdluis. Een verpakking is meer dan voldoende hiervoor (100ml) en met goede verdeling ook prima voor 2. Maar wij raden het toch sterk aan dat je een extra verpakking koopt voor het geval dat en de proces nog een keer herhaalt na de tweede keer ( dus na 9 dagen).
Beste middelen tegen luizen
Beste middel
Kan het altijd hergebruiken
Goedkoop
Vergt tijd
Het beste hulpmiddel in de bestrijding van luizen is en blijft toch echt simpel kammen, kammen en nog eens kammen. Minstens twee weken dagelijks (of meer) de haren routinematig helemaal uitkammen en eventueel gebruikmaken van een conditioner werkt het beste.
Betreft het lang haar? Dan is een luizenkam met stalen tanden beter dan een van plastic. Voor een duidelijker overzicht van luizenkammen klik hier.
Ons ervaring
Zoals je onder andere zult lezen in de Consumentenbond en andere betrouwbare websites is kammen nog altijd het beste methode om luizen te bestrijden. In ons ervaring zijn we hier niet zozeer mee oneens, maar het schets wel een heel slecht beeld van hoe het in realiteit te werk gaat.
Het is inderdaad zo dat als je goed kamt je geen enkele middel nodig hebt om van luizen af te komen. Dit is natuurlijk ook logisch, geen luizen of neten in het haar betekend dat het probleem is opgelost. Maar iedere ouder weet dat een kind op een plek houden voor 45 min niet altijd zo eenvoudig is, daarnaast is het ook niet prettig om dat goed voor meerdere kinderen te doen. Kammen neemt eenmaal heel erg veel tijd in beslag en daarnaast gaat in het in het praktijk vaak genoeg mis. Een stuk haar die net niet goed genoeg is gekamt en je blijft het probleem aanhouden. Hierdoor raden wij het altijd aan dat je een kam gebruikt samen met een lotion zoals hierboven!
Beste luizenshampoo
Kan gebruikt worden door andere gezinsleden
Geen inwerkingstijd
Een kam blijft aangeraden
Een van de weinige luizenshampoo’s op de markt die ook daadwerkelijk een shampoo is en geen lotion. Dit is een shampoo die iedereen in het gezin kan gebruiken. Het middel werkt door het haar minder aangenaam te maken voor de luizen. Dit betekent dat het niet de luizen dood! Het werkt hierdoor ook preventief tegen luizen, maar is wel nog altijd aan te raden om te gebruiken met een kam.
Ons ervaring
Een handige middel omdat je het gewoon in je doucheroutine kunt gooien zonder veel extra last. We raden het wel aan om ernaast te blijven kammen! Ook in de douche is dat extra handig omdat je haar dan nat is en het gemakkelijker te kammen is. Dit middel is veel fijner voor ouders dan het is voor kinderen. Een extra middel die handig is om als ouder erbij te kopen zodat jij niet de bron bent van herinfectie.
Beste natuurlijke middel tegen hoofdluis
Heel effectief gepaard met een kam
Natuurlijk
Vereist nog steeds een kam
Duur
Als je het belangrijk vindt om natuurlijke of biologische producten te gebruiken zijn er ook verschillende opties beschikbaar! Vegan Zeropou Shampoo is gebaseerd op natuurlijke oliën en moet gebruikt worden in combinatie met kammen.
Ons ervaring
Het is belangrijk om te begrijpen dat dit middel werkt als preventie en niet als een middel die de luizen zelf dood. Het is daarom nog steeds belangrijk om goed te kammen met een goede luizenkam. Deze shampoo werkt prima als een methode om herbesmetting te voorkomen, en is ideaal voor kinderen met een gevoelige hoofdhuid.
Hoofdluis bestrijden
Er zijn verschillende manieren om hoofdluis te bestrijden. Het best geteste middel tegen hoofdluis is volgens de Consumentenbond momenteel simpelweg kammen. Met een fijntandige luizenkam kunnen gemakkelijk de luizen verwijderd worden van de hoofdhuid en worden ook de neten van de haren afgehaald. Belangrijk is hierbij dus wel om goed dicht op de hoofdhuid te kammen, aangezien anders misschien luizen of neten gemist worden! Wat het verwijderen van luizen met alleen kammen lastiger maakt is het feit dat luizen heel erg beweeglijk zijn. Wanneer je één kant van het hoofd gehad hebt en aan de andere kant begint, kunnen ze zich snel weer naar de “schone” kant van het hoofd bewegen. Daarom moet deze behandeling langdurig, zeker een aantal weken, en dagelijks of meerdere keren per dag herhaald worden. Tijdens het kammen is het makkelijker om het haar nat te maken en eventueel een beetje conditioner te gebruiken. Hier blijven de luizen een beetje in vasthangen en de kam glijdt dan ook makkelijker door het haar. Werk met kleine plukjes van het ene oor naar het andere oor en kam van achter naar voren, strak tegen de hoofdhuid aan. Hierbij is het makkelijk om de persoon die gekamd wordt zijn of haar hoofd naar voren op een tafel of wasbak te leggen. Klop na iedere haal door het haar de kam uit op een wit papier om het resultaat te zien en zo te bekijken of er nog veel luizen op het hoofd zitten. Als je neten tegenkomt in het haar die stevig vastzitten kun je deze met je nagels lostrekken of losweken door te deppen met azijn. De behandeling van luizen met azijn wordt later nog besproken. Het is belangrijk om na elke keer kamen het haar goed uit te spoelen en de kam goed schoon te maken met water en zeep!
Wanneer kammen alleen niet voldoende blijkt te werken kun je gebruik maken van een anti-luizen middel. De werkzame stof waar je dan naar moet zoeken is een middel met dimeticon. Dimeticon is een moleculaire verbinding en geen chemisch middel, wat betekent dat de luizen hier niet resistent tegen kunnen worden. Het middel zal dus altijd blijven werken, hoe lang of hoe vaak het ook bij dezelfde persoon gebruikt word. Dit is tegenwoordig het beste middel tegen luizen en neten op de markt. Het principe van dimeticon is eigenlijk heel simpel. Aangezien de verbinding tot de siliconen behoort, vormt het een laagje over elke luis heen, waardoor deze als het ware stikt en gemakkelijk uit het haar gekamd kan worden. Laat je niet afschrikken door de term siliconen, het is niet dezelfde stof die wordt gebruikt voor plastische chirurgie en is volkomen veilig voor gebruik op de hoofdhuid!
Anti-hoofdluismiddelen worden tegenwoordig in verschillende prijsklassen aangeboden in reguliere drogisterijen en ook online. Soms bevatten deze shampoos ook andere stoffen die wél voor resistentie zorgen in de luis. Dit zijn dan vooral de stoffen malathion en permetrine. Middelen tegen hoofdluis zijn ook op recept van de huisarts bij de apotheek te verkrijgen.
Belangrijk is om hierbij te vermelden dat een luizendodend middel met dimeticon geschikt is om te gebruiken voor zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven. Middelen die malation of permetrine bevatten zijn dit niet! Overigens zijn alle anti-luismiddelen niet geschikt voor gebruik bij kinderen die jonger dan zes maanden zijn.
Voorbeelden van luisbestrijdingsmiddelen die de actieve stof dimeticon bevatten zijn Prioderm Dimeticon Lotion en Nyda. Het is belangrijk dat de gebruiksaanwijzing van deze middelen zorgvuldig gevolgd worden en dat deze middelen niet gebruikt worden op jonge kinderen. De Prioderm Dimeticon Lotion is zowel online als in winkels verkrijgbaar. Deze lotion moet in een ruime hoeveelheid en grondig in droog haar gemasseerd worden tot op de hoofdhuid. Hierna moet de lotion een kwartier intrekken en moet er zonder water shampoo in het haar aangebracht worden. Pas dan kan de lotion uitgespoeld worden en eventueel moet het wassen herhaald worden tot het haar niet meer vettig aanvoelt. Daarna kan het haar met een luizenkam doorgekamd worden. Deze behandeling moet na 9 – 10 dagen herhaald worden.
Nyda is een soortgelijk middel dat twee verschillende soorten dimeticon bevat en hierbij ook nog haarverzorgende bestanddelen namelijk jojobawas. Nyda is een pompspray en moet zorgvuldig op het haar worden aangebracht totdat het haar doordrenkt is en hierbij moet vooral gezorgd worden dat de hoofdhuid en de plekken achter de oren en in de nek goed behandeld zijn. Nyda moet iets langer inwerken dat Prioderm Dimeticon Lotion, maar liefst een uur. Na dit uur kun je met de luizenkam grondig het haar uitkammen en zo alle dode luizen en neten meenemen. Door de jojobawas wordt het ook een stuk makkelijk om het haar snel en soepel uit te kammen. Het kammen moet net zo gebeuren als dit “normaal” gedaan zou worden bij de behandeling van luizen. Daarna kan het haar gewassen worden om alle resterende vloeistof te verwijderen en dit kan eventueel herhaald worden als één wasbeurt niet genoeg is. Het is wel nodig om 8 tot 10 dagen na de behandeling te controleren of alle luizen en neten daadwerkelijk gedood zijn. Als er nog luizen zijn die de eerste behandeling hebben overleefd kan de behandeling opnieuw gedaan worden.
Het is belangrijk om tussen behandelingen met luizenmiddelen dagelijks te blijven kammen! Dimeticon doodt namelijk wel alle volwassen luizen maar sommige neten kunnen overleven en weer voor problemen zorgen.
Andere producten die als werkzame stof dimeticon gebruiken zijn Samenwerkende Apothekers , XTLuis en Dr. Swaab Luizen.
Fabels in de bestrijding van luizen
Rondom het voorkomen en genezen van een besmetting met hoofdluis bestaan veel fabels. We hebben al genoemd dat veel mensen denken dat het hebben van luizen gelijk staat aan het onhygiënisch zijn, wat niet minder waar kan zijn. Daarnaast wordt vaak gedacht dat een belangrijk onderdeel in het behandelen van hoofdluis ook het grondig reinigen van de omgeving is. Het klopt dat luizen via beddengoed en knuffels van mens tot mens overgebracht kunnen worden maar dit geldt alleen als het beddengoed tegelijkertijd door meerdere mensen gebruikt wordt. Ditzelfde geldt voor knuffels. Luizen hebben een kleine overlevingstijd als ze niet op een hoofd zitten, binnen een paar uur drogen ze uit doordat ze geen bloed meer kunnen zuigen en het tekort aan vocht. Het is dus niet nodig om beddengoed en knuffels genadeloos in de kookwas te stoppen. Het is dus ook een fabel dat besmetting kan plaatsvinden via jassen of andere kledingstukken. Luizen zijn erg hardnekkig en zullen dus niet zomaar de hoofdhuid loslaten om via de omgeving iemand anders te besmetten. Daarnaast zullen ze dus ook niet lang overleven als ze geen gastheer tot hun beschikking hebben.
Beste luizenshampoo
Voor het behandelen van hoofdluis met shampoos geldt hetzelfde als wat hierboven is vermeldt. De belangrijkste actieve stof waar u naar moet zoeken is dimeticon. Het is zeker niet zo dat door het gebruik van een luizenshampoo de ouderwetse luizenkam een enkeltje de prullenbak in kan krijgen. Het kammen van het haar, al dan niet in combinatie met een anti-luizenshampoo of een ander luizenbestrijdingsmiddel blijft nog steeds het belangrijkste wapen tegen hoofdluis.
Voorbeelden van luizenshampoos die dimeticon bevatten als actieve stof zijn de Prioderm Shampoo Plus en Licener Anti-luis Shampoo. De meeste van deze shampoos zijn effectief tegen zowel luizen als neten en moeten grondig op de hoofdhuid worden aangebracht. Licener Anti-luis Shampoo moet tien minuten intrekken en kan daarna simpel uitgespoeld worden. Prioderm Shampoo Plus heeft eenzelfde gebruiksmethode maar moet 15 minuten intrekken.
Huismiddel tegen luizen
Mocht je toch liever niet overgaan op het gebruik van reguliere bestrijdingsmiddelen, zijn er nog altijd mensen die zweren bij het gebruik van allerlei huishoudelijke middelen om hoofdluis te lijf te gaan. Aangezien de meeste luizenbestrijdingsmiddelen geen chemische stoffen bevatten, zijn deze uitermate veilig in gebruik en zijn huismiddelen vaak minder werkzaam.
Huismiddelen die vaak gebruikt worden bij de bestrijding van luizen zijn bijvoorbeeld haarlak, Zwitsal haarlotion, tea tree olie en azijn. We zullen deze methodes langsgaan en uitleggen waarom deze middelen succesvol kunnen zijn (of niet) in de bestrijding van hoofdluis.
- Haarlak. Volgens verschillende ouders helpt het gebruik van haarlak preventief tegen luizen. Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat luizen minder vaak voorkomen op de hoofden van kinderen die haarlak of gel gebruiken. Het is echter niet zo dat het gebruik van gel en haarlak de luizen ook echt kan uitbannen.
- Zwitsal lotion (of andere vettige lotions) worden ook nog wel eens gebruikt. Het idee hierachter is dat de luizen niet houden van de geur en zich misschien ook wel minder goed voort kunnen bewegen. Zoals we eerder al gezien hebben, houden luizen vooral van schoon haar en een vettige olie is daar natuurlijk het tegendeel van. Vaak wordt ’s avonds het haar ingesmeerd om het vervolgens de hele nacht in te laten trekken en ’s ochtends het haar te wassen en met de kam aan de slag te gaan. Deze methode is niet wetenschappelijk bewezen.
- Tea tree olie zou volgens hetzelfde principe werken als de Zwitsal lotion, de sterke geur en vettigheid zou de luizen afschrikken.
- Luizen bestrijden met azijn wordt ook nog wel eens gedaan door ouders die niet van de hoofdluis bij hun kinderen af kunnen komen. Een mengsel van water en natuurlijke azijn, geen schoonmaakazijn, in het haar gebruiken en voor 15 – 20 minuten in laten trekken helpt om de neten die heel stevig aan de individuele haren zijn vastgekit los te weken. Je kunt ook het haar wassen met azijn voor het slapengaan en de hele nacht laten inweken om de neten los te weken. Dit zou een goede aanvulling kunnen zijn op het gebruiken van middelen met dimeticon, zodat zowel de volwassen luizen worden gedood als de neten worden losgeweekt en gemakkelijk verwijdert kunnen worden. Aangezien azijn wel huidirritatie kan veroorzaken en contact met de ogen vermeden moet worden, kan het ook een optie zijn om tijdens het kammen eventuele hardnekkige neten te verwijderen door ze plaatselijk te deppen met azijn.
Sowieso helpt het bij meisjes om lang haar in een vlecht of knot te dragen om de kans op besmetting te verkleinen. Dit is zeker geen garantie voor het afweren van luizen maar het helpt om het overlopen van de luizen van hoofd naar hoofd te voorkomen.
Het is absoluut niet aan te raden om middelen die eigenlijk gemaakt zijn voor gebruik op dieren, zoals Frontline voor honden, te gebruiken om hoofdluis te bestrijden in kinderen! Deze diergeneesmiddelen kunnen stoffen bevatten die schadelijk kunnen zijn voor de mens, zeker voor jonge kinderen. Dit is dus in alle gevallen af te raden!
Hoofdluis bestrijden op natuurlijke manier
Wanneer je liever een natuurlijk of biologisch middel gebruikt voor het bestrijden van luizen, bijvoorbeeld omdat de hoofdhuid erg gevoelig kan zijn en snel erg geïrriteerd kan raken, is er ook genoeg keuze. Wij zullen een paar van deze middelen en behandelingen presenteren en hun werking uitleggen.
- Eco.kid Lice Bomb. Eco.kid is een middel dat gebaseerd is op zuivere plantaardige oliën. Deze oliën hebben een bepaalde geur die erg onaangenaam is voor luizen maar niet voor mensen. Van deze olie zijn maar enkele druppels nodig die over de gehele hoofdhuid ingemasseerd dient te worden en 20 minuten moet intrekken. Daarna moet het haar goed uitgekamd worden met een luizenkam en gewassen worden. Eco.kid heeft zelf een Prevent Shampoo die etherische oliën bevat en helpen bij de behandeling van luizen. Het gebruik van Eco.kid Lice Bomb is niet geschikt voor kinderen jonger dan drie jaar!
- Cleani Kid anti luis gel is een gel die bestaat uit natuurlijke ingrediënten en zowel de luizen als neten doodt. De gel moet op het hoofd worden aangebracht, 20 minuten inwerken en uitgekamd worden. Deze behandeling kan om de drie dagen herhaald worden wanneer nodig. De gel hoeft niet uitgespoeld te worden en kan gebruikt worden bij zeer jonge kinderen en zwangere vrouwen.
- Leeloop hoofdluis haarelastieken werken vooral preventief. Meisjes hebben vaker last van hoofdluis door hun lange haar en met de haarelastieken van Leeloop kunnen luizen op afstand gehouden worden. De elastieken bevatten zes verschillende natuurlijke oliën om de luizen te weren. Deze oliën hebben een geur die de luizen niet kunnen verdragen maar voor kinderen niet vervelend zijn. De elastiekjes kunnen tot wel twee weken effectief zijn.
- AirAllé behandelingen worden ook steeds populairder. De AirAllé is een medisch apparaat dat ontwikkelt is door de Amerikaanse entomoloog Dale Clayton. Het werkingsmechanisme is eigenlijk vrij simpel. Via een dehydratieproces worden alle neten en bijna altijd alle luizen uitgedroogd en gaan ze dood. Om ervoor te zorgen dat alle luizen ook gedood worden, wordt na de uitdrogingsbehandeling ook een olie aangebracht op de hoofdhuid die als werkende stof dimeticon bevat. Voor jonge kinderen (onder de vier jaar) is de behandeling niet aan te raden, aangezien zij de warme lucht vaak willen ontwijken en de behandeling dus niet effectief is. AirAllé behandelingen worden uitsluitend aangeboden in de Luizenkliniek. Deze Luizenkliniek heeft drie verschillende vestigingen, in Amsterdam, Houten en Schiedam.